ျမန္မာျပည္ရွိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး
From Myanmar Online Encyclopedia
ျမန္မာျပည္ရွိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားသည့္ သို႔မဟုတ္ ႀကီးပ်င္းသည့္ ပင္လယ္ရပ္ျခား တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္အစိုးရမွ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ထားသည့္ စာရင္းအရ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ လူဦးေရ စုစုေပါင္း၏ ၃ % ခန႔္ရွိသည္ဟု သိရသည္။ လက္ေတြ႕တြင္မူ ဤအေရအတြက္ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားနိုင္သည္ဟု ခန႔္မွန္းၾကသည္။ ခြဲျခား ဆက္ဆံျခင္းခံရမည္ကို စိုးရိမ္၍ မိမိကိုယ္ကို ဗမာဟု ေျပာဆိုေနသူမ်ား[1]၊ ကျပားမ်ား၊ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း အထက္ျမန္မာျပည္အတြင္းသို႔ အလုံးအရင္းအလိုက္ တရားမဝင္ ေျပာင္းေရႊ႕လာသူမ်ားသည္ စာရင္းတြင္ထဲတြင္ ပါဝင္ျခင္း မရွိဟု ခန႔္မွန္းရသည္။
လက္ရွိအေျခအေနတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို စစ္ဘက္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ အစုအစပ္ လုပ္ကိုင္ေနသည္ ဆိုဦးေတာ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းအမ်ားစုကို ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ပိုင္ဆိုင္ၾကသည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး အမ်ားစုသည္ ပညာေရးကို အေလးထားသျဖင့္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး (တကၠသိုလ္ ပညာေရး) အထိ ဆည္းပူးသင္ယူၾကသျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ပညာတတ္ လူတန္းစားတြင္လည္း တ႐ုတ္လူမ်ိဳး အေတာ္မ်ားသည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေအာက္ျမန္မာျပည္တြင္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး အဓိကအားျဖင့္ အုပ္စု ၃ စုေနထိုင္ၾကသည္။
* ဖူက်န႔္ျပည္နယ္မွ ဟုတ္ကင္လူမ်ိဳး (အကၤ်ီရွည္၊ လက္ရွည္)
* ကြမ္တုန္းျပည္နယ္မွ ကြမ္းတုန္လူမ်ိဳး (အကၤ်ီတို၊ လက္တို)
* ဖူက်န႔္ႏွင့္ ကြမ္တုန္းျပည္နယ္မွ ဟတ္ကားလူမ်ိဳး (စက)
ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားအနက္ ဟုတ္ကင္ႏွင့္ ကြမ္တုန္းတို႔မွာ ၄၅ % ခန႔္ရွိသည္။ [3] ဟတ္ကားလူမ်ိဳးမ်ားကိုမူ ၎တို႔၏ မူလဌာေနကို အစြဲျပဳ၍ ဖူက်န႔္ (福建省) မွလာသူကို အကၤ်ီရွည္ ဟတ္ကားႏွင့္ ကြမ္တုန္း (廣東省) မွလာသူကို အကၤ်ီတို ဟတ္ကားဟု ထပ္မံခြဲျခားထားသည္။ ျမန္မာရွိ တ႐ုတ္မ်ားအနက္ ကြမ္းတုန္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အဆင္းရဲဆုံး၊ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ အခ်ိတ္အဆက္ေကာင္းသည့္ ဟုတ္ကင္မ်ားသည္ အခ်မ္းသာဆုံးဟု ျမန္မာမ်ားအၾကားတြင္ ေရွးရိုးစြဲအျမင္မ်ား ရွိသည္။
အထက္ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ရွမ္းကုန္းျပင္ျမင့္ေဒသတြင္ အေျခခ်သည့္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးအမ်ားစုမွာ ယူနန္ျပည္နယ္ဘက္မွ လာသည့္ ယူနန္လူမ်ိဳး၊ ပန္းေသးမ်ားႏွင့္ ကိုးကန႔္လူမ်ိဳးမ်ား အဓိကျဖစ္သည္။ ေတာင္တန္းေဒသမ်ားတြင္ ေတာင္ယာလုပ္ငန္းႏွင့္ အသက္ေမြးသည့္ ကိုးကန႔္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရမွ တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳထားသည့္ ရွမ္းျပည္နယ္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ လက္ေတြ႕တြင္မူ ကိုးကန႔္တို႔သည္ ရွမ္းမ်ားႏွင့္ ဘာသာစကား အပိုင္းမွာေရာ၊ မ်ိဳးရိုးအပိုင္းမွာပါ ဆက္စပ္မွု မရွိေခ်။ အစၥလာမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္ယုံၾကည္သည့္ အေရာင္းအဝယ္ လုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးၾကသူ မူဆလင္ ပန္းေသးမ်ားကိုလည္း ေဒသခံမ်ားအျဖစ္ ယူဆထားသည္မွာလည္း အခ်ိန္ကာလ အေတာ္ေလး ၾကာျမင့္ၿပီျဖစ္သည္။ ကိုးကန႔္ႏွင့္ ပန္းေသးမ်ားမွာ ျမန္မာရွိ တ႐ုတ္လူဦးေရ၏ ၂၁ % ခန႔္ရွိသည္။[3]က်န္တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားမွာ တ႐ုတ္ ျမန္မာ ‘ကျပား’မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ျမန္မာရွိ တ႐ုတ္မ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဗမာစကားအား မိခင္ဘာသာစကားအျဖစ္ ေျပာဆို အသုံးျပဳၾကသည္။ တ႐ုတ္ေက်ာင္းတက္သူမ်ားလည္း ရွိေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္လို အေလာေတာ္ သို႔မဟုတ္ ကၽြမ္းက်င္စြာ ေျပာဆိုနိုင္သူလည္း မနည္းပါ။ ဖူထုန္းဟြ (အဂၤလိပ္လို Mandarin) ေခၚ ႐ုံးသုံး တ႐ုတ္စကားအျပင္ အျခား ေဒသႏၲရ ဘာသာစကားမ်ားျဖစ္သည့္ ဟုတ္ကင္ (မင္နန္) စကားကို ေအာက္ျမန္မာျပည္တြင္လည္းေကာင္း ထိုင္ဆန္းကြမ္းတုန္စကားႏွင့္ ယူနန္စကားကို အထက္ျမန္မာျပည္တြင္လည္းေကာင္း ေျပာဆို အသုံးျပဳၾကသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရွိနိုင္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းလက္ထက္ (1962-1988) အၾကားတြင္ တ႐ုတ္ေက်ာင္းမ်ားအား ပိတ္ပင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္စကား ေျပာတတ္သူ ေလ်ာ့နည္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယေန႔ေခတ္ ကမၻာအဝွမ္းတြင္ တ႐ုတ္စာ၊ တ႐ုတ္စကား အေရးပါလာေသာေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း တ႐ုတ္ေက်ာင္း အေရအတြက္ တိုးပြားလ်က္ရွိသည္။ ယင္းတ႐ုတ္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားသာမက ဗမာႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားပင္ တက္ေရာက္သင္ယူေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။
ျမန္မာရွိ တ႐ုတ္အမ်ားစုမွာ တာအိုဘာသာ၊ မဟာယာနဗုဒၶဘာသာ ေရာယွက္လၽွက္ရွိသည့္ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာကို ယုံၾကည္ကိုးကြယ္ၾကသည္။ ကြမ္ယင္မယ္ေတာ္အား ကိုးကြယ္ျခင္းမွာ သိသာထင္ရွားသည့္ သာဓက တစ္ခုျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏွစ္ကူး ကဲ့သို႔ေသာ တ႐ုတ္ရိုးရာ ပြဲေတာ္မ်ားကိုလည္း ဘုံေက်ာင္းမ်ားတြင္ က်င္းပေလ့ရွိသည္။ ဘုံေက်ာင္းမ်ားသည္လည္း ျမန္မာရွိ တ႐ုတ္မ်ား စုေဝးရာ၊ မိမိတို႔၏ ရိုးရာဓေလ့ ထုံးတမ္းအစဥ္အလာမ်ားအား ထိန္းသိမ္းရာ ေနရာ ျဖစ္သည္။
ပန္းေသးမ်ားမွာမူ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ျမန္မာရွိ တ႐ုတ္အမ်ားစုသည္ ျမန္မာအမည္ေရာ တ႐ုတ္အမည္ပါ ရွိတတ္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ တ႐ုတ္အမည္ႏွင့္ အသံထြက္ ဆင္တူသည့္ ျမန္မာအမည္ မည့္တတ္ၾကသည္။ ဥပမာ ျမန္မာအမည္ ‘ခင္ေအာင္’ဟု ေခၚသည့္ တ႐ုတ္တစ္ဦး၏ တ႐ုတ္အမည္မွာ 慶豐 (ခ်င့္ဖုန္း) ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္နိုင္သည္။ ဤကဲ့သို႔ တ႐ုတ္ ျမန္မာ ခပ္ဆင္ဆင္ အမည္ မမည့္သည့္ တ႐ုတ္လည္း အမ်ားအျပား ရွိသည္။
တ႐ုတ္တို႔၏ ဓေလ့အရ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအား ကင္မြန္းတပ္ရာတြင္ မ်ိဳးရိုးအမည္ကို ပထမဆုံး စာလုံးအျဖစ္ ေပးေလ့ရွိသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ဘုံေက်ာင္းတာဝန္ခံတစ္ဦး၏ အဆိုအရ ရန္ကုန္တြင္ အေတြ႕မ်ားသည့္ မ်ိဳးရိုးအမည္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္။
1. လီ (李)
2. ဖုန္ (彭)
3. ရွီ (時)
4. တုန္ (董)
5. မင္ (閔)
6. န်ိဳ (牛)
7. ပ်ဲန္း (邊)
8. ရွင္း (辛)
9. ကြမ္း (關)
10. ရႊီ (徐)
11. ဟုိး （法）
ျမန္မာျပည္တြင္ ေတြ႕ရွိရသည့္ တ႐ုတ္ဟင္းလ်ာမွာ ဖူက်န႔္၊ ကြမ္တုန္းႏွင့္ ယူနန္ျပည္နယ္ ဟင္းလ်ာမ်ားမွ ဆင္းသက္လာသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေကာ္ျပန႔္စိမ္း၊ ေကာ္ရည္ေခါက္ဆြဲမွာ ဖူက်န႔္အစားအစာမ်ားျဖစ္သည္။ ဆန္ျပဳတ္မွာ လူႀကိဳက္မ်ားသည့္ ကြမ္တုန္း အစားအစာတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ကုန္းေပါင္ႀကီးေက်ာ္၊ မာလေဟာ့ေပါ့၊ ငါးေခါင္းေျမအိုးတို႔မွာ ယူနန္၊ စိခၽြမ္းအစားအစာမ်ား (川菜) ျဖစ္ၾကသည္။ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အစားအစာမ်ားသည္ ျမန္မာ့ေန႔စဥ္ အစားအစာမ်ားျဖစ္လာသည့္ တ႐ုတ္အစားအစာမ်ား ျဖစ္သည္။
* ေပါက္စီ (包子)
* ပီကင္းဘဲကင္ (北京烤鴨)
* အီၾကာေကြး (油條; 油炸鬼)
* ထမင္းေက်ာ္ (炒飯)
* လမုန႔္ (月餅)
* ျမဴစြမ္ (麵線)
* ဆန္ျပဳတ္ (粥)
* ပန္းေသးေခါက္ဆြဲ
* ဆီခ်က္ေခါက္ဆြဲ (乾麵)
* ဖက္ထုတ္ （餃子）
ျမန္မာရွိ တ႐ုတ္မ်ား ပညာေရးအား အေလးထားပုံကို ေဆးပညာ၊ အင္ဂ်င္နီယာႏွင့္ ပါရဂူဘြဲ႕ရသူ လူတန္းစားတြင္ တ႐ုတ္တို႔၏ အခ်ိဳးအဆ မ်ားျပားသည့္ အခ်က္မွ ေတြ႕ရွိနိုင္သည္။ အကယ္၍ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ နိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကဒ္ (တိုင္းရင္းသား မွတ္ပုံတင္ကဒ္) မရွိသူ အက္ဖ္အာစီကဒ္ ကိုင္ေဆာင္သူ တ႐ုတ္မ်ား တကၠသိုလ္တြင္ ေဆး၊ အင္ဂ်င္နီယာကဲ့သို႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း လိုင္းမတက္ရဟု ကာလၾကာျမင့္စြာ ပိတ္ပင္ထားျခင္း မရွိလၽွင္ အဆင့္ျမင့္ ပညာအရည္အခ်င္းဘြဲ႕မ်ား ရရွိသူ တ႐ုတ္ဦးေရ အခုထက္ ပိုမိုမ်ားျပားနိုင္ေၿခ ရွိသည္။ ယေန႔တြင္ ျပည္တြင္း ကန႔္သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ေငြေၾကးတတ္နိုင္သည့္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး မိဘမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ သားသမီးမ်ားအား ထိုင္း၊ မေလး၊ စကၤာပူ သို႔မဟုတ္ အေမရိက စသည့္ နိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္ကာ တကၠသိုလ္ ပညာကို ဆက္လက္ ဆည္းပူးေစသည္။ [4]
သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္သည့္ အေစာဆုံးကာလမွာ တ႐ုတ္ ဆုန႔္မင္းဆက္ (ေအဒီ ၉၆၀ မွ ၁၂၇၉)၊ ပုဂံေခတ္ကာလ ဝန္းက်င္တြင္ ျဖစ္သည္။ ၁၈ ရာစုႏွစ္ပိုင္းတြင္ မင္မင္းဆက္မွ သမီးေတာ္တစ္ဦးသည္ လက္ရွိ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ကိုးကန႔္ေဒသတြင္ အေျခခ်ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ကုန္သည္မ်ားမွာမူ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္းရွိ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕အထိ သြားေရာက္ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ၾကသည္။ ထိုစဥ္က ၿမိဳ႕ေတာ္ အမရပူရၿမိဳ႕တြင္ အေျခခ် ေနထိုင္လာၾကသည္။ ၁၈၅၉ ခုႏွစ္ မင္းတုန္းမင္းက ၿမိဳ႕ေတာ္ကို အမရပူရၿမိဳ႕မွ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္ရပ္ကြက္သာလၽွင္ အမရပူရတြင္ပင္ ေနရစ္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
၎တို႔၏ ေနာက္လာေနာက္သားမ်ားသည္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ စုလ်ားရစ္ပတ္ၾကကာ အမရပူရၿမိဳ႕ခံျဖစ္လာေတာ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ အလုံးအရင္းလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႕သည့္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး ေနာက္တစ္သုတ္မွာ ၁၈၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ၿဗိတိသၽွ ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ျဖစ္သည္။ ၿဗိတိသၽွ ကိုလိုနီအစိုးရက တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယနိုင္ငံသားမ်ား ျမန္မာသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ေရးကို အားေပးသည္။ ထို႔အျပင္ ႀကီးပြားခ်မ္းနိုင္သည့္ အခြင့္အလွမ္းမ်ားလည္း ရွိေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး အေျမာက္အျမား ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္လာၾကသည္။ တခ်ိဳ႕မွာ မေလးရွားနိုင္ငံမွ တဆင့္ ေရာက္လာၾကသည္။ [3]
ထို႔ေနာက္တြင္ အျမတ္အစြန္းမ်ားသည့္ ဆန္စပါးႏွင့္ ေက်ာက္မ်က္ ေရာင္းဝယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တ႐ုတ္တို႔ ဝင္ေရာက္လာသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား ျဖစ္လာသည့္အျပင္ လက္လီ၊ လကၠား လုပ္ငန္းရွင္းႀကီးမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ ၎တို႔၏ ေအာင္ျမင္ပုံကို ‘ေငြကို တ႐ုတ္လိုရွာ၊ ကုလားလိုစု၊ ဗမာလို မျဖဳန္းနဲ႔’ ဟူသည့္ အဆိုတြင္ ထင္ဟပ္ျပသေနသည္။ ျမန္မာျပည္ေရာက္ တ႐ုတ္မ်ားသည္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္သည္ကိုလည္း တ႐ုတ္တို႔အား ျမန္မာတို႔၏အေခၚ ‘ေပါက္ေဖာ္’ ဆိုသည့္ ေဝါဟာရမွ သိရွိနိုင္သည္။ [5]
၁၉၄၉ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္တို႔က ကြန္မင္တန္ပါတီႏွင့္ တိုက္ခိုက္သည့္ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲကို အနိုင္ရကာ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔သမၼတနိုင္ငံကို ထူေထာင္စဥ္ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္အား ပထမဦးဆုံး အသိအမွတ္ျပဳသည့္ နိုင္ငံ တစ္နိုင္ငံျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုစဥ္က ျမန္မာအစိုးရသည္ ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ တ႐ုတ္မ်ားအား နိုင္ငံျခားသားမ်ားအျဖစ္ ဆက္ဆံခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ရွိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားအား နိုင္ငံျခားသားကဒ္ (FRCကဒ္) မ်ား ထုတ္ေပးၿပီး တ႐ုတ္နိုင္ငံသားဟု သတ္မွတ္ကာ အခြင့္အေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကန႔္သတ္ထားသည္။ ျမန္မာျပည္ေရာက္ ကုလား (အိႏၵိယနိုင္ငံသား) မ်ားကိုလည္း အလားတူပင္ ျပဳမူ ဆက္ဆံခဲ့သည္။ [6]
၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အႀကီးအကဲ ျဖစ္လာသည္။ သူကိုယ္၌က တ႐ုတ္ေသြးစပ္သည့္ ကျပား ျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္တြင္း၌ တ႐ုတ္စာ သင္ၾကားမွုကို ပိတ္ပင္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္မ်ား ျမန္မာျပည္မွ ထြက္ခြာသြားရန္ နည္းအမ်ိဳးအမ်ိဳးျဖင့္ ႀကံစီခဲ့သည္။ ထိုစဥ္အခါက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ တ႐ုတ္ - ဗမာ လူမ်ိဳးေရး အဓိက႐ုဏ္းကို ေနဝင္းအစိုးရက ကန႔္လန႔္ကာေနာက္ကြယ္မွ အားေပးအားေျမာက္ျပဳသည္ဟု အမ်ားက ယုံၾကည္ထားၾကသည္။[6] ျပည္သူလူထုမွာ လူသုံးကုန္ပစၥည္းရွားပါးျခင္း၊ ကုန္ေဈးႏွုန္း အဆမတန္ ျမင့္တက္ျခင္း၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြျခင္း စသည့္ ျပႆနာမ်ားမွ လူမ်ိဳးေရး အဓိက႐ုဏ္းဘက္သို႔ အာ႐ုံေျပာင္းသြားၾကသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက ျမန္မာျပည္တြင္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ကို က်င့္သုံးခဲ့ၿပီး အရပ္သားပိုင္ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ေက်ာင္းမ်ားအပါအဝင္ ေက်ာင္းအားလုံး ျပည္သူပိုင္ အသိမ္းခံရသည္။ တ႐ုတ္ပိုင္ လုပ္ငန္းမ်ား အသိမ္းခံရၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး ၁ သိန္းခန႔္သည္ ျမန္မာျပည္ကို စြန႔္ခြာကာ အျခားတိုင္းျပည္မ်ားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္း သြားၾကသည္။[6][7] ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းလက္ထက္တြင္ ဤကဲ့သို႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမွုမ်ားအျပင္ စီးပြားေရး ခၽြတ္ျခဳံက်လာေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္အေတာ္မ်ားမ်ားသည့္ တိုင္းတပါးသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ကုန္ၾကသည္။
ယေန႔ ျမန္မာျပည္တြင္ က်န္ရစ္ေနသည့္ တ႐ုတ္မ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေတာင္ႀကီး၊ ပဲခူး စသည့္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားႏွင့္ အနီးတဝိုက္တြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။ Global Witness ၏ စာရင္းအရ မႏၲေလးၿမိဳ႕လူဦးေရ၏ ၃၀ % ခန႔္မွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
From www.wikimyanmar.com.cc
